การตรวจสุขภาพพนักงาน เป็นกระบวนการสำคัญที่ช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถประเมินและป้องกันโรคที่อาจเกิดจากการทำงานได้ โรคจากการทำงานที่พบได้บ่อยประกอบด้วยโรคปอดจากการสูดดมฝุ่นละออง โรคเกี่ยวกับระบบกล้ามเนื้อและกระดูกจากการทำงานในท่าทางที่ไม่เหมาะสม และโรคจากการสัมผัสสารเคมีอันตราย เช่น โรคผิวหนังและโรคตับ การตรวจสุขภาพพนักงานอย่างละเอียดและต่อเนื่องจะช่วยตรวจพบความผิดปกติในระยะแรกเริ่ม และป้องกันไม่ให้เกิดโรคร้ายแรงในระยะยาว
ซักประวัติและตรวจสุขภาพทั่วไป (Physical Exams)
การซักประวัติและการตรวจสุขภาพทั่วไปเป็นขั้นตอนแรกในการ ตรวจสุขภาพพนักงาน โดยมีการประเมินประวัติสุขภาพที่สำคัญ เช่น โรคประจำตัว ประวัติการแพ้ยา การผ่าตัดในอดีต และการใช้ยาปัจจุบัน รวมถึงการตรวจร่างกายทั่วไปเพื่อประเมินสภาพร่างกายของพนักงาน
- การวัดความดันโลหิต: ความดันโลหิตปกติควรอยู่ในช่วง 120/80 มิลลิเมตรปรอท
- การวัดอัตราการเต้นของหัวใจ: อัตราการเต้นของหัวใจปกติในผู้ใหญ่ควรอยู่ที่ 60-100 ครั้งต่อนาที
- การตรวจร่างกายทั่วไป: ตรวจสอบระบบหัวใจและหลอดเลือด ระบบหายใจ ระบบประสาท และการทำงานของอวัยวะภายใน
การตรวจวัดทางสายตา (Vision Tests)
การตรวจวัดทางสายตาเป็นอีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญในการ ตรวจสุขภาพพนักงาน โดยเฉพาะสำหรับพนักงานที่ต้องใช้สายตาในการทำงานเป็นเวลานาน การตรวจวัดทางสายตาช่วยตรวจหาโรคทางสายตา เช่น สายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง และโรคต้อกระจก
- การตรวจวัดความสามารถในการมองเห็น (Visual Acuity): ใช้ตาราง Snellen เพื่อวัดความสามารถในการมองเห็นระยะไกล ค่า 20/20 ถือว่าเป็นการมองเห็นปกติ
- การตรวจวัดการมองเห็นสี (Color Vision Test): ใช้ตาราง Ishihara เพื่อทดสอบการมองเห็นสี ป้องกันปัญหาการมองเห็นสีผิดพลาด
- การตรวจวัดการมองเห็นในที่มืด (Night Vision Test): ใช้เครื่องมือพิเศษในการตรวจวัดความสามารถในการมองเห็นในสภาวะแสงน้อย
ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete Blood Count – CBC)
การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (CBC) เป็นการตรวจสุขภาพพนักงานที่สำคัญในการประเมินสภาวะสุขภาพทั่วไปและตรวจหาโรคที่อาจเกิดขึ้น เช่น โรคโลหิตจาง การติดเชื้อ และโรคเม็ดเลือดขาว
- การนับจำนวนเม็ดเลือดแดง (Red Blood Cell Count – RBC): ค่าปกติอยู่ที่ 4.5-5.9 ล้านเซลล์/ไมโครลิตร สำหรับผู้ชาย และ 4.1-5.1 ล้านเซลล์/ไมโครลิตร สำหรับผู้หญิง
- การนับจำนวนเม็ดเลือดขาว (White Blood Cell Count – WBC): ค่าปกติอยู่ที่ 4,500-11,000 เซลล์/ไมโครลิตร
- การตรวจความเข้มข้นของฮีโมโกลบิน (Hemoglobin – Hb): ค่าปกติอยู่ที่ 13.8-17.2 กรัม/เดซิลิตร สำหรับผู้ชาย และ 12.1-15.1 กรัม/เดซิลิตร สำหรับผู้หญิง
ตรวจปัสสาวะและตรวจสารเสพติด (Urinalysis and Drug Tests)
การตรวจปัสสาวะและตรวจสารเสพติดเป็นขั้นตอนสำคัญในการ ตรวจสุขภาพพนักงาน เพื่อประเมินการทำงานของไตและตรวจหาโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินปัสสาวะ รวมถึงการตรวจหาสารเสพติดที่อาจมีผลกระทบต่อการทำงาน
- การตรวจค่าความถ่วงจำเพาะ (Specific Gravity): ค่าปกติอยู่ที่ 1.005-1.030
- การตรวจค่า pH: ค่าปกติอยู่ที่ 4.6-8.0
- การตรวจหาโปรตีน (Protein): ปกติไม่ควรพบโปรตีนในปัสสาวะ
- การตรวจหากลูโคส (Glucose): ปกติไม่ควรพบกลูโคสในปัสสาวะ
- การตรวจสารเสพติดในปัสสาวะ (Urine Drug Test): ตรวจหาสารเสพติดเช่น แอมเฟตามีน กัญชา โคเคน และโอปิออยด์ โดยทั่วไปการตรวจสารเสพติดควรดำเนินการอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
ตรวจหาเชื้อไวรัส โรคติดต่อ (Virus and Communicable Disease Screening)
การตรวจหาเชื้อไวรัสและโรคติดต่อเป็นส่วนสำคัญในการ ตรวจสุขภาพพนักงาน เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของโรคในที่ทำงาน การตรวจเหล่านี้รวมถึงการตรวจหาไวรัสตับอักเสบบี (HBV) ไวรัสตับอักเสบซี (HCV) และโรคติดต่อทางเดินหายใจ เช่น วัณโรค
- การตรวจหาไวรัสตับอักเสบบี (HBsAg Test): การตรวจหาแอนติเจนของไวรัสตับอักเสบบี ค่าปกติคือไม่พบแอนติเจน
- การตรวจหาไวรัสตับอักเสบซี (Anti-HCV Test): การตรวจหาแอนติบอดีต่อไวรัสตับอักเสบซี ค่าปกติคือไม่พบแอนติบอดี
- การตรวจหาเชื้อวัณโรค (TB Skin Test หรือ TB Blood Test): การตรวจหาเชื้อวัณโรคในร่างกาย ค่าปกติคือไม่พบเชื้อ
บทสรุป
การตรวจสุขภาพพนักงานมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะช่วยในการตรวจพบปัญหาสุขภาพที่อาจเกิดจากการทำงานได้ตั้งแต่ระยะแรก ทำให้สามารถจัดการและรักษาได้ทันเวลา นอกจากนี้ยังช่วยในการป้องกันการแพร่กระจายของโรคติดต่อในที่ทำงาน การตรวจสุขภาพพนักงานอย่างสม่ำเสมอยังส่งเสริมให้พนักงานมีสุขภาพที่ดีและสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดการหยุดงานและเพิ่มผลผลิตขององค์กรอีกด้วย
